Jak dobrać docisk do gramofonu? Czym się kierować?

Jeśli płyta przeskakuje, lekko się wygina lub dźwięk traci stabilność, to sygnał, że warto rozważyć docisk do gramofonu. Ten niewielki element poprawia kontakt płyty z talerzem, ogranicza rezonanse i stabilizuje obrót. Ale nie każdy działa tak samo – podpowiadamy, jak dobrać właściwy.

Do czego służy docisk gramofonowy?

Docisk do płyty gramofonowej ma za zadanie dociążyć płytę winylową i zwiększyć jej kontakt z talerzem gramofonu. Choć może się wydawać, że winyl leży idealnie płasko, w rzeczywistości wiele płyt – zwłaszcza starszych lub nieco wygiętych – nie przylega w pełni do powierzchni talerza. Skutkiem tego mogą być mikrodrgania, rezonanse, a w skrajnych przypadkach nawet przeskakiwanie igły lub zniekształcenia w odczycie.

Zastosowanie docisku pozwala zminimalizować te problemy. Dociążona płyta lepiej przylega do talerza, co przekłada się na lepszy kontakt mechaniczny płyty z matą oraz bardziej stabilny obrót.

W przypadku bardzo lekkich lub źle wykonanych płyt docisk gramofonowy może również pomóc w ich lepszym wypoziomowaniu. Warto jednak pamiętać, że nie każdy gramofon dobrze znosi dodatkowe obciążenie.

Kiedy warto używać docisku?

Nie każdy zestaw analogowy wymaga użycia docisku. Są jednak sytuacje, w których jego obecność może znacząco poprawić komfort odsłuchu:

1. Gramofony z lekkim talerzem – w takich modelach docisk może stabilizować płytę i zredukować wibracje.
2. Płyty wygięte, zużyte lub nierówne – docisk pomaga wyrównać powierzchnię i poprawia kontakt z matą.
3. Odsłuch na wyższej głośności – dociążenie ogranicza rezonanse mechaniczne, które przy dużym wzmocnieniu mogą stać się słyszalne.
4. Systemy z wkładkami o dużej czułości – im bardziej precyzyjna igła, tym większe znaczenie mają mikrodrgania płyty.

Jak dobrać docisk do gramofonu?

Wybierając docisk gramofonowy, kieruj się kilkoma istotnymi parametrami. Niewłaściwie dobrany docisk nie tylko nie poprawi brzmienia, ale wręcz pogorszy stabilność pracy silnika lub łożyska. Zatem, co jest ważne przy tym zakupie?

Waga docisku

To jeden z kluczowych parametrów. Dociski dostępne na rynku mają najczęściej od 200 g do ponad 800 g. Lżejsze są bardziej uniwersalne, ale mniej skuteczne przy wyraźnie wygiętych płytach. Cięższe – np. 600–760 g – zapewniają solidne dociążenie, ale mogą być zbyt obciążające dla gramofonów z lekkim talerzem lub słabym napędem.

Przykłady z oferty Audio Forte to np. ACOUSTIC SOLID Solid Weight 195g – świetny wybór do gramofonów o delikatnym napędzie.

Typ mocowania: ciężarek czy zacisk (clamp)

Większość docisków opiera się po prostu na sile ciężkości (record weight). Ich użytkowanie jest banalnie proste – wystarczy położyć je na środku płyty. Inna opcja to tzw. clamp – mechaniczny zacisk, który przytwierdza się do trzpienia i faktycznie ściska płytę z talerzem. Clampy są zwykle lżejsze, ale bardzo skuteczne.

Przykład: ORTOFON Record Stabilizer Clamp – lekki, kompaktowy i bardzo precyzyjny, świetny do gramofonów z delikatnym łożyskiem.

Kompatybilność z trzpieniem gramofonu

Nie wszystkie dociski pasują do każdego gramofonu – dotyczy to zwłaszcza clampów, które muszą być zgodne ze średnicą trzpienia. Warto upewnić się, że wybrany model będzie pasował bez luzu ani oporu.

Materiał wykonania i wykończenie

Większość docisków wykonuje się z metalu (stal, aluminium, mosiądz), ale w ofercie dostępne są też wersje z akrylu, drewna czy stopów z dodatkowymi właściwościami tłumiącymi. Niektóre modele, jak SSC Recordpoint 420, oferują wewnętrzne warstwy tłumiące, co zmniejsza przenoszenie drgań z płyty na wkładkę gramofonową.